
Pomysły na zdrowe śniadanie - poznajcie praktyczne wskazówki
Śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Chyba każdy z nas zna tą teorię, ale czy każdy w nią wierzy? I wie jakie są ku temu powody?
Czemu śniadanie jest tak ważne?
Śniadanie to pierwszy posiłek bo dłuższym nocnym odpoczynku od spożywania pokarmu (postu). W związku z tym nasz organizm potrzebuje zastrzyku energii, organizm musi wyrównać poziom glukozy we krwi, aby mógł rozbudzić się i być w pełni przygotowany do pracy.
Śniadanie jest drugim posiłkiem pod względem kaloryczności, tuż po obiedzie, gdyż poranny posiłek powinien zapewnić organizmowi 20-25% dobowej energii ( w przypadku, gdy spożywasz 5 posiłków dziennie lub 35% gdy spożywasz tylko 3 posiłki). Śniadanie bowiem ma dawać nam energie na pierwszą część dnia, a obiad na drugą. Wartość energetyczna posiłku jest uzależniona od indywidualnego zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze. To co wybierzesz na śniadanie powinno uwzględniać Twoje preferencje, tryb dnia (to czy pracujesz na pierwszą czy drugą zmianę) oraz na całościowy tryb życia. Najlepiej zacząć dzień zdrowo i czerpać z dnia z pełną energią.
Co się dzieje, gdy nie jemy śniadań?
Niektórzy rezygnują z jedzenia przed pójściem do pracy lub szkoły, bo nie mają na to czasu lub brakuje im apetytu. Co ważne, nie tylko nie powinniśmy omijać śniadań ale również nie powinniśmy go odwlekać w czasie– najlepiej zjeść ten posiłek do 30 min- 1 godziny po przebudzeniu. W godzinach porannych poziom kortyzolu we krwi jest wysoki i aby złagodzić kataboliczne działanie tego hormonu należy spożyć śniadanie jak najszybciej.
Konsekwencje opuszczenia śniadania:
- możemy poczuć się osłabieni, zmęczeni, rozdrażnieni, mniej radzimy sobie ze stresem i trudnościami życia codziennego
-obniżona jest koncentracja, przez co możemy być mniej efektywni w pracy
-osoby, które nie jedzą śniadań częściej mają wilcze napady głodu w ciągu dnia oraz częściej sięgają po niezdrowe, wysokokaloryczne przekąski
-metabolizm ulega spowolnieniu- organizm przestawi się na gromadzenie rezerw
- następuje zwiększenie ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych (otyłości, cukrzycy, nadciśnienia)
- pomijanie pierwszego posiłku to prosta droga do uszkodzeń błony śluzowej żołądka, w tym stanów zapalnych czy nawet wrzodów (rano wydzielanie soków trawiennych jest zwiększone)
- może skutkować zaburzeniami rytmu odżywiania.
Z czego powinno się składać śniadanie idealne ?
Śniadanie powinno być odpowiednio zbilansowane, urozmaicone i oczywiście smaczne. Tzn, że powinno zawierać wszystkie niezbędne składniki odżywcze: białka, tłuszcze, węglowodany i oczywiście moc witamin i składników mineralnych. Wtedy można powiedzieć, że jest to pożywne śniadanie.
Białko- czyli mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych oraz produkty mleczne (mleko, jogurty naturalne, kefiry, maślanki, twarogi, sery o mniejszej zawartości tłuszczu. Ważne, aby nie sięgać po produkty 0% tłuszczu, gdyż są one pozbawione witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Węglowodany- ważne, aby głównie były to węglowodany złożone, którą dostarczają nam energii. Preferowane są produkty o niskim indeksie glikemicznym. Z takich produktów organizm systematycznie czerpie energię przez dobre parę godzin, uczucie sytości dłużej się utrzymuje, dzięki czemu możemy spokojnie pracować i nie myśleć o burczeniu w żołądku. Sięgaj po pełnoziarniste pieczywo, kasze, a także jedzone na ciepło lub na zimno płatki z pełnego ziarna.
Tłuszcze- tutaj warto zwracać uwagę, aby były to dobrej jakości, zdrowe tłuszcze. Np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy czy awokado, gdyż zawierają dobre kwasy tłuszczowe.
Warzywa/owoce- jako źródło witamin i minerałów oraz błonnika pokarmowego.
Ważne, aby śniadania były urozmaicone, baw się smakami każdego dnia. Im bardziej kolorowe śniadanie tym posiada więcej składników odżywczych. Staraj się unikać słodkich bułeczek, drożdżówek, fast foodów, gotowych słodzonych serków, gdyż te produkty tylko podniosą Ci poziom cukru we krwi na chwilę. Po godzinie znów będziesz głodny i znowu sięgniesz po przekąskę. A tu nie o to chodzi.
A co z napojami?
Komponując śniadanie nie należy zapomnieć o płynach! Wielu z nas nie wyobraża sobie poranka bez filiżanki kawy. Niektórzy piją ją, gdyż rozbudza i daje energie, a niektórzy tylko dlatego, że po prostu lubią smak kawy. Należy jednak pamiętać, że kawa podnosi w organizmie poziom kortyzolu (hormonu stresu), który z samego rana i tak jest już wysoki. Kawa dla zdrowych osób oczywiście nie jest zakazana, ale najlepiej ją wypić po śniadaniu, a nie na czczo przed spożyciem posiłku.
Rano spieszysz się i nie masz czasu na śniadanie?
Większość z nas rano jest zabiegana, przygotowywanie śniadania jest często ostatnią rzeczą, na którą mamy czas. A to błąd. Dzień wcześniej zastanów się, co "zdrowego" zjeść na śniadanie, zawczasu zadbaj o wszystkie produkty. Nastaw budzik 15 minut wcześniej - tyle wystarczy, by przygotować szybkie zdrowe śniadanie. Będzie to dobry początek lepszych nawyków żywieniowych. Nie zapominaj również, że drugie śniadanie też powinno być wpisane w Twój tryb dnia.
Możesz przygotować również śniadanie dzień wcześniej. Doskonale w tym przypadku sprawdzi się sałatka lub nocna owsianka. Przepis poniżej.
Dla osób, które mają problem z jedzeniem o poranku polecamy wszelkiego rodzaju mleczne, zdrowe koktajle oraz smoothie. To doskonały pomysł dla osób zabieganych. Taki posiłek przygotowuje się naprawdę szybko- wystarczy, że do blendera wrzucisz owoce, łyżkę masła orzechowego, maślankę/jogurt lub napój roślinny i w 2-3 minutki Twój lekki posiłek będzie gotowy.
Przykłady dobrych, szybkich i wartościowych śniadań:
-Prosty i szybki sposób na zdrowe śniadanie z owocami to musli - wystarczy wymieszać płatki owsiane, orzechy i suszone owoce (morele, śliwki, żurawinę lub inne). Produkty zbożowe stanowią bogate źródło węglowodanów złożonych i błonnika. Są też skarbnicą witamin z grupy B oraz potrzebnych nam składników mineralnych.
-Tradycyjnie kanapki z różnymi dodatkami- ważne, aby kanapki były kolorowe, z dużą ilością warzyw. Możesz przygotować różne pasty np. jajeczną, rybną czy ze strączków. Kanapki nigdy nie będą nudne.
-Szakszuka, jajecznica, jajka zapiekane- po prostu jajka w każdej postaci (np. z warzywami) to doskonały wybór na śniadanie. Jajko bogate jest w białko, dzięki czemu nasyci nas na dłużej.
-Placuszki z bananami, naleśniki, omlet, muffiny na wytrawnie czy na słodko
-Owsianka (może być tradycyjna z dodatkiem owoców, nocna czy pieczona)
-Jogurt naturalny z musli i owocami
-Koktajl owocowy na bazie kefiru/maślanki
-serek wiejski z warzywami, pestkami lub owocami- pomysł na szybkie śniadanie
Propozycje z powyższej listy możesz przygotowywać na wiele różnych sposobów. Eksperymentuj w kuchni i znajdź swoje ulubione smaki i połączenia!
Ważna jest nie tylko zawartość śniadania, ale także sposób jego spożywania. Śniadanie w biegu oraz śniadanie spożywane dopiero w pracy jest wyjątkowo niezalecane przez dietetyków. Jedzenie w pośpiechu i stresie skutkuje zwiększeniem ryzyka niestrawności, a nawet wrzodów żołądka .
Przepisy na szybkie, pełnowartościowe śniadania:
Nocna owsianka:
-płatki owsiane- 40g
-mleko/mleko roślinne ok 100ml
-jogurt naturalny Bacówka- 280g
-masło orzechowe- (z orzechów laskowych/ migdałów) 1 łyżka
-banan 1 szt
-borówki- 1 garść
-miód naturalny z Bacówki (do smaku)
Sposób przygotowania:
Płatki owsiane zalej gorącym mlekiem i pozostaw do namoczenia. Następnie dodaj jogurt i masło orzechowe. Wymieszaj, dosłodź do smaku. Na wierzch połóż pokrojone owoce. Tą owsiankę możesz przygotować wieczorem dzień wcześniej i wstawić do lodówki.
Tost z jajkiem, awokado i rukolą
-
chleb, najlepiej pełnoziarnisty
-
jajko
-
awokado
-
ząbek czosnku
-
rukola/ świeży szpinak lub rzodkiewka
-
przyprawy do smaku: sól, pieprz
Przygotowanie:
Awokado pokroić na plasterki lub przygotować z niego pastę z rozgniecionym czosnkiem. Kanapkę lekko podpiec z obu stron, nałożyć avokado, a na nie ugotowane na pół miękko jajko. Na wierzch dać rukolę i można jeść ze smakiem.